Wielu fajczarzy nie zna całej historii polskiej fajki - wytwórców i cech umożliwiających identyfikowanie ich produktów.
Postaram się na podstawie zebranych materiałów (fajek i informacji) przedstawić polską fajkę. Na pewno każdy fajczarz będzie miał swoją teorię dotyczącą polskiej fajki. Dla jednego jej początek będzie wyznaczał Wincenty Swoboda, dla innego któraś z wytwórni fajek glinianych umiejscowiona pod pruskim zaborem. Dla mnie początek stanowi Ludwik Walat i nie chcę deprecjonować tutaj ani zasług Czecha W. Swobody - nauczyciela i pracodawcy Ludwika Walata, ani też Jakuba Pollera - Polaka pochodzenia żydowskiego, który tworzył swoje fajki aż do połowy lat 70. XX wieku. Po prostu "walatówka" wydaje mi się swego rodzaju początkiem i wyznacznikiem dla późniejszej fajki polskiej.
Jeśli koledzy się ze mną nie zgadzają, zrozumiem i jestem gotowy odnotować Wasz głos. Liczę jednak na inną Waszą aktywność - korzystając z możliwości jakie daje nam internet, liczę na to, że dzięki Wam uda mi się zgromadzić i przedstawić na stronie KOKF2010 systematykę fajek Ludwika Walata. Z tego co jest mi wiadome, nikt nie posiada wszystkich modeli fajek naszego wielkiego mistrza fajkarskiego. Czy uda nam się stworzyć taki zbiór cyfrowy? Zainteresowanych proszę o kontakt. Temat związany z systematyką "walatówek" ukaże się już wkrótce.
W tym artykule znajdą się oznaczenia fajek z mojego zbioru, ale także pochodzące z innych źródeł. Tu również liczę na pomoc Kolegów w uzupełnieniu brakujących oznaczeń fajek polskich wytwórców. Artykuł będzie więc żył, rozwijał się.
Ludwik Walat
Fajki znakowane były na szyjce L.WALAT BRUYERE numer modelu, na ustniki początkowo pojawiła się "dunhillowska" kropka, a następnie wielka litera W w okręgu.
Znakowanie na ustniku za pomocą kropki - brak zdjęcia.
Fajka model 49
Mieczysław i Tadeusz Walat
Fajki Mieczysława i Tadeusza znakowane były na szyjce wyciskanym napisem o treści M.WALAT. Ustniki nie były znakowane.
Jan i Michał Walat
Fajki Jana i Michała znakowane były na szyjce wyciskanym napisem o treści J.M.WALAT. Ustniki nie były znakowane.
Ryszard Kulpiński
Fajki Ryszarda Kulpińskiego sygnowane były na szyjce: R. Kulpiński Poland, a w okresie późniejszym R. Kulpiński Polska. Model był oznaczany *numer*, np. *141a*, gdzie litera a oznaczała model 141 ryflowany. Na ustniku Ryszard Kulpiński oznaczał swoje fajki literą K w okręgu (na niektórych ustnikach logo odciskane było na drewnianym kole).
Sygnowanie autohraphów - numeracja zaczynała się od "0", nie było też wytłaczanego K w okręgu, lecz monogram.
Ryszard Filar
Sygnowanie fajek Ryszarda Filara - napis na szyjce o treści: R.Filar, na ustniku F w okręgu.
Tomasz Samsel
Tomasz Samsel znakował swoje fajki tylko na części drewnianej - stempel T.SAMSEL. Można spotkać rzeźbione fajki sygnowane przez z R.Filar, na których wybite jest T.S. - fajki, które Samsel wykonał w czasie nauki u mistrza Filara.
Miron Chudio
Fajki wrzoścowe sygnowane jedynie na ustniku: M w okręgu.
Fajki z drewna owocowego nie były znakowane (poniżej fajka z pracowni M. Chudio).
Stanisław Solarski
Dzięki uprzejmości p. Artura Bednarczyka możemy zobaczyć fajkę wrzoścową oraz gruszaną, pochodzące z warsztatu Stanisława Solarskiego. S. Solarski numerował fajki, wrzoścówki nawet znakował BRUYERE, niestety nie sygnował swoich fajek w sposób umożliwiający ich identyfikację.
Beskid (Winiarski, Mazuryk)
brak w zbiorze, brak materiałów
M.R.B. (Mazuryk, Róg, Błażkowski)
Fajki produkowane przez tę spółkę sygnowano na szyjce napisem: M.R.B., na ustniku nie stosowano oznaczeń.
Paweł Worobiec
Fajki gruszane, bez oznaczeń. Pierwsza trafiła do zbioru Macieja bezpośrednio od Henryka Worobca. Druga ... no cóż znajdowała się w zbiorze już dawno.
Henryk Worobiec
Początkowo fajki Henryka Worobca sygnowane były na szyjce napisem o treści: H.WOROBIEC, a na ustniku literą W wpisaną w trapez. Kolejnym oznaczeniem było VW. Następnie na ustniku pojawiła się litera W, a nad nią gwiazdka. Na szyjce pojawiają się na przemian napisy: H.WOROBIEC lub H. Worobiec. Zdarzały się egzemplarze z sygnaturą na szyjce bez loga na ustniku i odwrotnie (w posiadaniu autora, kupione osobiście w trafice).
Mateusz MATYS Worobiec
Mateusz na ustnikach sygnuje fajki tym samym znakiem co Henryk Worobiec, na części drewnianej ręczna sygnatura (dot. fajek nieseryjnych).
Bartłomiej Antoniewski
Fajki Bartłomieja Antoniewskiego sygnowane są na szyjce nazwiskiem twórcy oraz stylizowanymi literami AB, takie same stylizowane litery AB zdobią ustnik.
Tadeusz Poliński
Na fajkach Tadeusza Polińskiego spotykamy sygnowanie wyciskane na szyjce o treści T.Poliński w starszych fajkach T.POLIŃSKI. Część fajek posiada wykonane ręcznie sygnowanie o treści T.Poliński. Na ustnikach stylizowana (składająca się z kreski i kropki) litera P.
Zbigniew Bednarczyk
Na chwilę obecną Zbyszek Bednarczyk posiada cztery linie produktów: Mr.Bróg, Wincent, Zibi oraz Zbigniew Bednarczyk.
Na fajkach stosowano różne kroje i wielkości czcionek. Część fajek wrzoścowych (Mr.Bróg) sygnowana była na ustniku symbolem kropki w okręgu.
Fajki Zibi posiadają sygnowanie na szyjce:
B&B (Artur i Mariusz Bednarczykowie)
Na szyjce fajki sygnatura o treści: B&B, na ustniku litera B.
W fajkach wrzoścowych brak sygnowania ustnika.
Golden Pipe
Sygnowanie na szyjce fajki, o treści: GOLDEN PIPE.
Marek Parol
Fajki gliniane Marka Parola posiadają na główce lub szyjce wyciśniętą pieczęć o treści: M.Parol w owalu.
Paweł Pietrzyk
Fajka ceramiczna ze zbioru Bartosz Blij. Znakowanie na szyjce, brak znakowania ustnika.
Waldemar Biskup
Owocówki Waldemara Biskupa nie były sygnowane (ale charakterystycznie ryflowane).
Zdjęcie poniżej ze zbiorów Roberta Leśniewskiego
Roman SOLEY Kalinowski
Fajki Romana Kalinowskiego są sygnowane SOLEY & Co. Poza tym, na fajkach pojawiały się różna napisy, oznaczenie, nie mające tak naprawdę wpływu na klasyfikację wyrobów. Brak sygnowania ustnika.
Tadeusz Paczesny
Tadeusz Paczesny sygnował swoje fajki napisem o treści: TIPO na szyjce. Brak sygnowania ustnika.
Andrzej Grześkiewicz
Fajki Andrzeja Grześkiewicza sygnowane są na szyjce lub główce napisem o treści: Andreas. Brak sygnowania na ustniku.
Ryszard Ćwiąkała
Przykładowe fajki Ryszarda Ćwiąkały oraz jego sposób sygnowania wyrobów litera R wpisana w C. Brak sygnowania ustnika. (zdjęcie fajek - internet, sygnatura z fajki należącej do M. Kiełpikowski - Bydgoszcz)
Tadeusz Wojtuszkiewicz
Fajki sygnowane literami WT, brak sygnowania ustnika.
Robert ROGRUS Gruszczyński
Sygnowanie fajek na części drewnianej i na ustniku (nie zawsze) stylizowanymi literami rg. (zdjęcia internet)
Tomasz Zembrowski
Sygnowanie na szyjce o treści: T.ZEMBROWSKI. Brak sygnowania na ustniku. (zdjęcia internet)
Wojtek Pastuch
Sygnowanie na części drewnianej.
Andrzej MIMOTO Piontek
Fajki sygnowane na szyjce napisem o treści: MIMOTO, później wraz ze stylizowanym logo. Na ustniku srebrne stylizowane logo (początkowo ustniki bez logo). (zdjęcia internet)
Rafał Woźniak
Na szyjce napis o treści: R.WOŹNIAK, na ustniku logo przedstawiające gwiazdozbiór "wielki wóz". (zdjęcie fajki - internet)
Michał Pawlak
Sygnowanie na drewnianej części, brak sygnowania ustnika. (zdjęcia internet)
Robert Turkiewicz
Fajki sygnowane nazwiskiem twórcy na szyjce. Brak sygnowania ustnika.
Dominik Kobryń - Dominik Pipes
Fajki Dominik Pipes sygnowane są napisem o treści: Dominik. Ustniki nie są sygnowane.
Jakub Paszkiewicz - J.P. Pipes
Fajki sygnowane na szyjce napisem o treści JP PIPES i stylizowanym wyobrażeniem żółwia. (zdjęcie fajki - internet)
Jan Szymon Gołowacz - JSG
Fajki sygnowane literami JSG, brak sygnowania ustnika. (zdjęcia internet)
Andrzej Krawczyk
Fajki sygnowane stylizowanymi literami AK, brak sygnowania ustnika. (zdjęcia internet)
Maciej Sapiecha
Stylizowane litery MS na części drewnianej (szyjka lub spód-stopa), brak sygnowania ustnika.
Maciej Maciejewski
Edytowano: 14 marca 2018